Estetik diş dolgusu, çürümüş, kırılmış veya rengi bozulmuş diş dokusunun, kompozit reçine veya porselen gibi ileri teknoloji materyaller kullanılarak onarılması işlemidir. Bu tedavinin temel amacı, restorasyonun doğal diş rengi ve formuyla birebir uyum sağlayarak dışarıdan bakıldığında fark edilmemesidir. Özellikle ön dişlerdeki estetik kaygıların giderilmesinde ve eski amalgam dolguların değiştirilmesinde başvurulan bu yöntem dişe hem fonksiyonel dayanıklılığını hem de doğal görünümünü geri kazandırır. Böylece tedavi edilen dişin sağlıklı yapısı korunurken, kişinin gülüşüyle kusursuz bir bütünlük elde edilir ve estetik bir gülüş tasarımı sağlanır.

Neden Artık Amalgam Yerine Estetik Diş Dolgusu Tercih Ediliyor?

Yakın bir geçmişe kadar diş dolgusu denildiğinde akla ilk gelen, gümüş rengindeki amalgam dolgulardı. Amalgam, dayanıklılığı ve düşük maliyeti sebebiyle onlarca yıl boyunca arka dişlerdeki çürüklerin tedavisinde standart olarak kullanıldı. Ancak bu dolguların en büyük dezavantajı, metalik ve koyu renkli görünümleriydi. Gülerken veya konuşurken ağızda beliren bu koyu lekeler, birçok kişi için estetik bir endişe kaynağı oluyordu.

Günümüz insanının estetik beklentilerinin yükselmesi, diş hekimliğini de bu yönde bir değişime yöneltti. Artık hastalar, sadece çiğneyebilen değil aynı zamanda doğal görünen, sağlıklı ve beyaz dişlere sahip olmak istiyor. Bu hasta odaklı talep, materyal biliminde devrim niteliğinde gelişmeleri tetikledi. Sonuç olarak hem son derece estetik hem de çiğneme kuvvetlerine karşı oldukça dayanıklı olan yeni nesil diş rengindeki dolgular hayatımıza girdi.

"Estetik diş dolgusu" terimi artık sadece bir çürüğü doldurmaktan çok daha fazlasını ifade ediyor. Bu dişin doğal yapısına saygı duyan, onu koruyan ve güzelleştiren bir sanat gibidir. Modern estetik dolguların kullanıldığı bazı durumlar şunlardır:

• Travma veya darbe sonucu kırılan ön dişlerin onarımı
• Dişlerin arasındaki istenmeyen boşlukların (diastema) kapatılması
• Dişlerin şeklinde veya boyutunda küçük değişiklikler yaparak daha uyumlu bir gülüş elde etmek (bonding)
• Dişlerin boyunu uzatmak
• Diş beyazlatma işlemiyle bile giderilemeyen inatçı renklenmeleri kamufle etmek
• Yüzeysel çürüklerin estetik bir şekilde tedavi edilmesi

En Yaygın Estetik Dolgu Olan Kompozit Dolgu Nedir?

Kompozit reçine dolgular, günümüzde estetik diş hekimliğinin adeta temelini oluşturur. Diş renginde olmaları, dişe mükemmel bir şekilde yapışabilmeleri ve dişe en az müdahale ile uygulanabilmeleri, onları hem hekimler hem de hastalar için vazgeçilmez kılıyor. Bu dolguları, bir heykeltıraşın dişi yeniden yontması gibi düşünebilirsiniz; hekim, materyali doğrudan dişin üzerine katman katman işleyerek dişe doğal formunu geri kazandırır.

Bu materyaller, temelde iki ana bileşenden oluşur. Biri, şekil verilebilir, macunsu bir kıvam sağlayan reçine matrisidir. Diğeri ise bu reçinenin içine katılan ve dolguya dayanıklılığını, sertliğini ve aşınma direncini veren mikroskobik cam ve seramik parçacıklarıdır. Bu iki bileşen, özel bir bağlayıcı ajanla birbirine sıkıca bağlanır. Sertleştirme işlemi ise hekimin uyguladığı özel bir mavi ışık kaynağı ile saniyeler içinde gerçekleşir. Bu ışık, macunsu kıvamdaki materyalin kimyasal bir reaksiyona girerek sertleşmesini ve dişin bir parçası haline gelmesini sağlar.

Kompozit dolguların bu kadar popüler olmasının pek çok haklı sebebi var.

• Mükemmel Estetik: Belki de en önemli avantajıdır. Çok geniş bir renk skalasına sahip olduğu için hekim, dolgunun rengini yanındaki dişlerle birebir aynı tonda seçebilir. Doğru yapıldığında, dolgunun nerede başlayıp dişin nerede bittiğini anlamak neredeyse imkansızdır.
• Koruyucu Yaklaşım: Kompozit dolgular dişe kimyasal olarak bağlandığı için, dolguyu yerleştirmek adına dişten gereksiz yere sağlıklı doku kaldırmaya gerek yoktur. Sadece çürük bölgenin temizlenmesi yeterlidir. Bu dişin kendi doğal yapısını maksimumda korur.
• Çok Yönlülük: Sadece çürükleri doldurmakla kalmaz. Bonding adı verilen ve hiç anestezi gerektirmeyen bir işlemle, dişlerdeki küçük şekil bozuklukları, kırıklar veya aralıklar tek seansta kolayca düzeltilebilir.
• Tek Seans: Tüm işlemlerin tek bir randevuda tamamlanması, hastalar için büyük bir konfor sağlar.
• Onarılabilirlik: Zamanla küçük bir kısmı kırılırsa, tüm dolguyu değiştirmeye gerek kalmadan sadece o bölgeye ekleme yapılarak kolayca tamir edilebilir.

Kompozit Estetik Diş Dolgusu Yaptırırken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Kompozit dolgular harika sonuçlar verse de başarıları tamamen hekimin tekniğine ve titizliğine bağlıdır. Bu dolguların bazı hassas yönleri vardır:

• Teknik Hassasiyet: Uygulama sırasında çalışma alanının tükürükten ve nemden tamamen arındırılması (izolasyon) kritik öneme sahiptir. En küçük bir tükürük sızıntısı bile dolgunun dişe yapışmasını engelleyebilir. Bu nedenle hekimler genellikle "rubber dam" adı verilen lastik bir örtü kullanarak dişi ağız ortamından izole ederler.
• Büzülme Stresi: Materyal, ışıkla sertleşirken çok küçük bir miktar büzülür. Eğer dolgu tek bir büyük parça halinde yerleştirilirse, bu büzülme dişte bir gerilim yaratarak hassasiyete veya kenarlarda sızıntıya neden olabilir. Bu yüzden hekimler, dolguyu ince katmanlar halinde yerleştirip her katmanı tek tek sertleştirerek bu stresi yönetirler.
• Renk Değişimi: Kompozit dolgular, porselen kadar leke dirençli değildir. Özellikle yoğun çay, kahve, sigara ve kırmızı şarap tüketimi, zamanla dolgunun yüzeyinde renklenmelere yol açabilir. Bu yüzden estetik diş dolgusu sararır mı sorusunun cevabı, kişinin alışkanlıklarına bağlı olarak evettir. Ancak düzenli diş hekimi kontrollerinde yapılan bir cila ile bu lekelenmeler büyük ölçüde giderilebilir ve dolgunun ömrü uzatılabilir.

Porselen Estetik Diş Dolgusu (İnley & Onley) Nedir ve Ne Zaman Gerekir?

Eğer bir dişteki madde kaybı çok fazlaysa, kompozit dolgunun uzun vadede dayanamayacağı kadar büyük bir çürük varsa veya en üst düzeyde estetik ve dayanıklılık isteniyorsa, devreye porselen dolgular girer. Porselen inley ve onleyler, kompozit gibi ağız içinde doğrudan yapılmazlar. Onlar, dişten alınan ölçüye göre laboratuvarda veya klinikteki özel cihazlarla tek bir sağlam parça olarak üretilir ve ardından dişe yapıştırılırlar. Bu yüzden onlara "indirekt dolgu" da denir.

Şöyle bir benzetme yapabiliriz. Kompozit dolgu, duvardaki bir deliği macunla sıvayıp boyamaya benzer. Porselen dolgu ise o deliğe özel olarak üretilmiş, mükemmel uyumlu bir mermer parçasını yerleştirmeye benzer.

Porselen dolguları ikiye ayırabiliriz.

• İnley (Inlay): Dişin çiğneme yüzeyindeki tepecikleri (tüberküller) kapsamayan, daha çok havuz gibi dişin içine oturan küçük porselen dolgulardır.
• Onley (Onlay): Dişteki madde kaybı daha fazlaysa ve dişin tepecikleri de zayıflamışsa, bu tepecikleri de bir şapka gibi örterek dişi kırılmaya karşı koruyan daha kapsamlı porselen dolgulardır. Bir onley, dişi tamamen kesip kaplama (kuron) yapmaya gerek kalmadan güçlendirmenin en modern ve koruyucu yollarından biridir.

Porselen dolguların tercih edilmesindeki en önemli sebepler şunlardır:

• Maksimum Dayanıklılık: Porselen, kompozit reçineye göre çok daha sert ve aşınmaya karşı dirençlidir. Özellikle arka dişlerdeki büyük dolgularda ve diş sıkan kişilerde uzun yıllar sorunsuz hizmet eder.
• Kusursuz Estetik: Porselenin ışığı geçirme ve yansıtma şekli, doğal diş minesine o kadar yakındır ki en iyi estetiği sunar.
• Renk Stabilitesi: Porselenin en büyük avantajlarından biri leke tutmamasıdır. Yüzeyi cam gibi pürüzsüz olduğu için yıllar geçse de rengi değişmez, sararmaz. Kahve, çay gibi renklendiricilerden etkilenmez.
• Mükemmel Kenar Uyumu: Dijital teknolojilerle üretildikleri için dişle aralarında neredeyse mikroskobik bir boşluk kalır. Bu da kenar sızıntısı ve ikincil çürük riskini minimuma indirir.

Porselen Estetik Diş Dolgusu Tedavisi Nasıl Yapılır?

Porselen dolgu tedavisi, teknolojinin de yardımıyla genellikle iki farklı yöntemle yapılabilir.

Geleneksel Yöntem (İki Seans):

• İlk Seans: Diş uyuşturulur, çürük temizlenir ve dişe porselenin oturacağı özel bir form verilir. Ardından dişin hassas bir ölçüsü alınarak laboratuvara gönderilir. Dişin boş kalmaması için seans sonunda geçici bir dolgu ile kapatılır.
• İkinci Seans: Yaklaşık bir hafta sonra, laboratuvarda hazırlanan porselen dolgu gelir. Geçici dolgu çıkarılır, porselen dolgu diş üzerinde prova edilir. Eğer uyumu mükemmelse, özel yapıştırıcılarla (rezin siman) dişe daimi olarak yapıştırılır.

Modern Dijital Yöntem (Tek Seans - CAD/CAM):

Günümüzde, özellikle estetik diş dolgusu merkezleri gibi teknolojiye yatırım yapan kliniklerde bulunan CEREC gibi CAD/CAM sistemleri sayesinde tüm bu işlemler tek bir seansta, yaklaşık 1.5-2 saat içinde tamamlanabilmektedir. Süreç şöyledir:

• Diş hazırlandıktan sonra macun gibi geleneksel ölçü materyalleri yerine ağız içi dijital bir kamera ile dişin üç boyutlu görüntüsü alınır.
• Hekim, restorasyonu bilgisayar ekranında sanal olarak tasarlar. Rengi, şekli ve komşu dişlerle olan ilişkisi hassas bir şekilde ayarlanır.
• Tasarım tamamlandığında, veriler kablosuz olarak klinikteki kazıyıcı cihaza gönderilir. Cihaz, hastanın diş rengine uygun seçilmiş porselen bir bloktan restorasyonu 10-15 dakika içinde hatasız bir şekilde kazır.
• Üretilen porselen dolgu, kısa bir fırınlama ve cila işleminden sonra aynı seans içinde dişe yapıştırılır.

Estetik Diş Dolgusu Ömrü Ne Kadardır ve Dolgu Düşer mi?

Bu hastaların en merak ettiği konulardan biridir. "Yaptırdığım dolgu ne kadar dayanır?" veya "estetik diş dolgusu düşer mi?" sorularının net bir cevabı yoktur, çünkü bir dolgunun ömrü birçok faktörün birleşimine bağlıdır. Bunu bir takım oyunu gibi düşünebilirsiniz.

Dolgunun ömrünü etkileyen faktörler şunlardır:

• Hasta Faktörleri: Bu genellikle en belirleyici faktördür. İyi bir ağız hijyenine sahip olmayan, dişlerini düzenli fırçalamayan ve diş ipi kullanmayan bir kişide, en iyi yapılmış dolgunun kenarında bile yeni çürükler başlayabilir. Ayrıca diş sıkma (bruksizm) gibi alışkanlıklar, dolgulara aşırı yük bindirerek kırılma riskini artırır.
• Hekim Faktörü: Özellikle kompozit dolguların başarısı, hekimin tekniğine, titizliğine ve kullandığı materyallere doğrudan bağlıdır. İzolasyonun, yapıştırma aşamalarının ve sertleştirme işleminin kusursuz yapılması gerekir.
• Malzeme Seçimi: Porselen dolguların mekanik ömrü, doğru koşullar sağlandığında genellikle kompozit dolgulardan daha uzundur. Porselen için 15-20 yıl ve üzeri ömürler biçilirken, iyi yapılmış bir kompozit dolgu için bu süre 7-10 yıl civarındadır.
• Dolgunun Yeri ve Büyüklüğü: Azı dişleri gibi yoğun çiğneme kuvveti alan bölgelerdeki büyük dolgular, ön dişlerdeki küçük bir dolguya göre daha fazla risk altındadır.

Bir dolgunun düşmesi veya kırılması genellikle şu sebeplerden kaynaklanır:

• Uygulama sırasında tekniğe uyulmaması (örneğin tükürük teması).
• Dolgunun kenarında yeni bir çürük başlaması.
• Diş sıkma veya çok sert bir şeye (fındık kabuğu, buz, kemik) aniden yüklenilmesi.
• Dolgunun büyüklüğüne uygun olmayan bir materyal seçilmesi.

Estetik Dolgu ile Normal (Amalgam) Dolgu Arasındaki Fark Nedir?

Bu iki dolgu türü arasındaki fark, sadece renklerinden ibaret değildir. Aralarında felsefi ve yapısal olarak ciddi ayrımlar vardır:

• Görünüm: En bariz farktır. Kompozit ve porselenler dişle bütünleşirken, amalgam dolgular ağızda koyu, metalik bir yama gibi durur.
• Tutunma Şekli: Bu en önemli farklardan biridir. Amalgam dolgular dişe yapışmaz, sadece mekanik olarak sıkışır. Bu nedenle hekim, amalgamın düşmemesi için kaviteyi özel bir formda, yani altına oyuklar yaparak hazırlamak zorundadır. Bu da çoğu zaman sağlıklı diş dokusundan da bir miktar feda edilmesi anlamına gelir. Estetik dolgular ise dişe kimyasal olarak yapışır. Bu sayede sadece çürük dokuyu temizlemek yeterli olur, dişin sağlam kısımları korunur.
• Dişi Güçlendirme: Yapışma özelliği sayesinde estetik dolgular, dişin kalan sağlam dokularıyla bütünleşerek dişin kırılma direncini artırır. Amalgam ise dişi güçlendirmez, aksine oluşturulan mekanik tutucu alanlar nedeniyle zamanla dişin duvarlarında gerilim yaratarak çatlaklara neden olabilir.
• Güvenlik ve Biyouyumluluk: Amalgam dolguların yapısının yaklaşık %50'si cıvadan oluşur. Dünya Sağlık Örgütü gibi kuruluşlar amalgamı genel popülasyon için güvenli kabul etse de cıvanın potansiyel riskleri ve çevresel etkileri nedeniyle kullanımı giderek azalmaktadır. Estetik dolgular ise cıva içermez ve biyouyumlu materyallerdir.

Estetik Diş Dolgusu Fiyatları Neye Göre Belirlenir?

Estetik diş dolgusu fiyat aralığı oldukça geniştir çünkü maliyeti belirleyen pek çok değişken vardır. Net bir rakam için mutlaka hekim muayenesi gerekse de fiyatı etkileyen temel unsurları bilmek önemlidir.

Maliyeti etkileyen başlıca faktörler aşağıda sıralanmıştır:

• Kullanılan Malzemenin Türü: Tedavide kompozit reçine mi yoksa porselen (inley/onley) mi kullanılacağı, fiyatı en çok etkileyen faktördür. Porselen dolgular, hem materyal olarak daha pahalıdır hem de laboratuvar veya CAD/CAM cihazı gibi ek maliyetler gerektirdiği için kompozit dolgulara göre daha yüksek fiyatlıdır.
• Dolgunun Büyüklüğü ve Yüzey Sayısı: Dişin sadece çiğneme yüzeyini içeren tek yüzlü bir dolgu ile, hem çiğneme yüzeyini hem de yan yüzeyleri içeren üç yüzlü bir dolgunun maliyeti aynı olmayacaktır. Dolgu büyüdükçe harcanan zaman ve materyal miktarı artar.
• Kullanılan Teknoloji: Porselen dolgunun tek seansta CAD/CAM teknolojisi ile yapılması, geleneksel laboratuvar yöntemine göre farklı bir maliyet profiline sahip olabilir.
• Kliniğin Konumu ve Hekimin Deneyimi: Tedavinin yapıldığı şehrin ekonomik koşulları, kliniğin teknolojik donanımı ve hekimin bu alandaki tecrübesi de fiyatlandırmada rol oynar.
• Ek Tedavi İhtiyacı: Bazen dolgu öncesinde kanal tedavisi gibi ek işlemler gerekebilir. Bu durumlar toplam tedavi maliyetini artıracaktır.

Sıkça Sorulan Sorular

Estetik diş dolgusu nedir?

Estetik diş dolgusu, dişlerdeki çürük veya kırıkların onarılması için dişin doğal rengine uygun kompozit veya porselen materyaller kullanılarak yapılan dolgu işlemidir.

Estetik dolgu hangi dişlere uygulanabilir?

Ön ve arka dişler dahil olmak üzere çürük, kırık ya da aşınma bulunan tüm dişlere estetik dolgu uygulanabilir.

Estetik diş dolgusu ne kadar dayanıklıdır?

Düzenli ağız bakımı ile estetik dolgular uzun yıllar dayanıklılığını korur. Özellikle kompozit dolgular modern tekniklerle oldukça dayanıklı hale gelmiştir.

Estetik diş dolgusu ağrılı mıdır?

Dolgu işlemi lokal anestezi altında yapıldığı için ağrı hissedilmez. Sonrasında hafif hassasiyet olabilir, ancak genellikle kısa sürede geçer.

Estetik dolgu sonrası dişler doğal görünür mü?

Evet, estetik dolgu materyalleri dişin rengine birebir uyum sağladığı için dışarıdan bakıldığında doğal dişten ayırt edilemez.

Estetik diş dolgusu ne kadar sürede yapılır?

Tek diş için yapılan estetik dolgu işlemi genellikle 30-45 dakika içinde tamamlanır.

Estetik dolgu fiyatları neye göre değişir?

Kullanılan malzeme, dolgunun yapılacağı dişin konumu ve çürük miktarı gibi faktörlere bağlı olarak fiyatlar değişebilir.

Estetik dolgu sonrası dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

İlk birkaç saat çok sıcak-soğuk yiyecek ve içeceklerden kaçınılmalı, ağız hijyenine özen gösterilmelidir.

Estetik diş dolgusu zamanla renk değiştirir mi?

Düzenli bakım yapılmazsa kompozit dolgular zamanla hafif renklenmeler gösterebilir. Ancak profesyonel temizlikle bu lekeler kolayca giderilebilir.

Estetik dolgu yapılmış dişe nasıl bakılmalı?

Günde en az iki kez diş fırçalamak, diş ipi kullanmak ve düzenli diş hekimi kontrollerine gitmek dolgunun ömrünü uzatır.